در این طیف تلاش میشود گویههای گرایش موافق و گویههای گرایش مخالف همزمان طراحی شود و گویههای ابهام حذف شوند و نیز بهتر است تعداد گویههای مثبت و منفی تقریبا یکسان باشد..
طیف لیکرت (LIKERT SCALE) :
طیف مجموعه نمرات هم گفته میشود.
(- - ) ( - ) (+ - ) ( + ) ( + + )
کاملا مخالف مخالف بینظر موافق کاملا موافق
1 2 3 4 5
دراین حالت میتوان گویههای منفی را به سوی گرایش مثبت سوق داد و بالعکس.
با توجه به نقایص طیف تورستون (حجم زیاد کار و وابستگی شدید به قضاوت داوران) مقیاس لیکرت از اهمیت خاصی برخوردار است. این طیف که به نام مقیاس مجموعه نمرات نیز مشهور است .ارزش طیف از نظر واقعی خود پاسخگویان به دست میآید علاوه بر این تعداد گویهها میتواند بسیار کمتر از طیف تورستون باشد. برای مثال 30-15 گویه.
در این طیف تلاش میشود گویههای گرایش موافق و گویههای گرایش مخالف همزمان طراحی شود و گویههای ابهام حذف شوند و نیز بهتر است تعداد گویههای مثبت و منفی تقریبا یکسان باشد.
طرز کار :
چون در این طیف از داوران به عنوان تعیینکنندگان ارزش مقیاس گویهها استفاده نمیشود لازم است گویهها پس از یک مطالعه مقدماتی و برآورد اعتبار و پایایی مستقیما در اختیار پاسخگو گذارده شود.
از پاسخگویان خواسته میشود میزان موافقت یا میزان مخالفت خود را با گویه مشخص نمایند. لذا برای هر گویه پاسخهای 5 گزینهای (گاه سه و گاه هفت) ارائه میشود که معمولا گزینههای آن به قرار زیر جدول صفحه قبل میباشد.
امتیازات طیف لیکرت :
1- از آنجایی که پاسخگویان گویهها را خود پاسخ میدهند ارزش این مقیاس افزایش مییابد.
2- از آنجایی که پاسخها به بلی و خیر محدود نیست دقت سنجش افزایش مییابد.
3- چون پاسخگویان به همه سوالات پاسخ میدهند سنجش به واقعیت نزدیکتر میشود.
انتقادات طیف لیکرت :
1- انتقادات عمدهای که به این طیف وارد است اینست که علیرغم دقت بیشتر و حجم کار کمتر برخیها معتقدند این طیف از یک مقیاس رتبهای تجاوز نمیکند.مثلا نمیتوان ادعا کرد اگر دو پاسخگو دارای نمرات مساوی هستند گرایششان نیز یکسان است.
2- اگر مجموع نمرات فردی دوبرابر فرد دیگر باشد نمیتوان گرایش او را دوبرابر آن فرد پنداشت.